عوامل وحدت آفرین در زندگی زناشویی (بخش دوم)

بخشش حقیقی می تواند اصلاح گر رفتار نادرست همسر خائن باشد. 
 

البته فروتنی در همسران خیانت دیده کمی متفاوت است، در این خصوص، درمانگران باید با ظرافت و ملایمت آنها را ترغیب نمایند که توجهشان فراتر رفته و فقط به قربانی شدن خود متمرکز نشوند و بدانند که همه انسان ها دچار کاستی هایی هستند.
 
برای نمونه، می توان به آنها گفت که همه ما، گاهی، طوری رفتار می کنیم که بر خلاف دیدگاه مبتنی بر درست و غلط خودمان باشد. مثلا از آنها می خواهیم تا به زمانی فکر کنند که احساس ضعف و آسیب پذیری نموده و یا جایزالخطا بوده اند. این کار نه تنها موجب کمک به افزایش فروتنی و پذیرش مسئولیت در آنها شده، بلکه موجب می شود تا میزان همدلی آنان در قبال همسرانشان افزایش یابد.
 

به منظور بهبودی اختلال و به هم ریختگی شدید ایجاد شده بر اثر خیانت، درمانگر باید به زوج ها کمک نماید تا میزان تعهد و امید به آینده در رابطه زناشویی آنها افزایش یافته و تقویت شود.
 
این موضوع از آنجا اهمیت پیدا می کند که تعهد و امید تأثیر زیادی در رفتارها و تصمیم گیری های فعلی زوج دارد. اعتقاد ما بر این است که بخشیدن خیانت عملی است فداکارانه و در خدمت رابطه زناشویی و بنابراین به میزان بسیار زیادی متأثر از مسئله تعهد خواهد بود. تعهد، رابطه ای شامل دلبستگی عاطفی، الفت دراز مدت، قصد استمرار و ادامه رابطه و وابستگی متقابل برآمده از شناخت (یعنی حسی از ما بودن) است (اگنیو، ۲۰۰۰؛ اگنیو و گپارت، ۲۰۰۰؛ اگنیو، ون لنگ، رازبالت و لنگستون، ۱۹۹۸؛ رازبالت، آریاگار اگنیو، ۲۰۰۱).
 
درمانگران می توانند بر هر یک از این موارد متمرکز شوند، زیرا متقابلا با یکدیگر مرتبط هستند و تأثیر مثبتی بر یکدیگر دارند. حتی میل به با هم ماندن، علیرغم عدم وجود اطمینان، می تواند یک نقطه شروع محسوب شود. هر چه میزان تعهد همسران افزایش یابد، تمایل آنها به فدا کردن منافع شخصی به نیت داشتن رابطه زناشویی خوب افزایش می یابد (ون لنگ، اکتیو، هرینک و استیمرز، ۱۹۹۷).

به منظور تقویت میزان تعهد و افزایش آن، باید از زوج ها خواست تا به لحظات صمیمی خود، تفاهمات گذشته، قول ها، رؤیاهای مشترک، خاطرات و سایر پیوندها و علاقه هایی که در رابطه زناشویی آنها تأثیر گذار بوده اند فکر کنند. در پریشانی عاطفی موجود در پیرامون خیانت و روابط زناشویی ناکام، زوج ها اغلب لحظات صمیمیت و خوشی خود را در گذشته فراموش می کنند و نیروگذاری شخصی خود در رابطه را نادیده می انگارند.
 

در برخی موارد، زوج ها از گذشته به گونه ای «یاد می کنند» که انگار کاملا منفی و بد بوده است. برای تقویت و افزایش تعهد، باید به زوج ها کمک نمود تا احساسات عاشقانه، نیروگذاری ها و لحظات خوش گذشته را به خاطر بیاورند. حتی در مراحل اولیه درمان که بیشترین میزان ناامیدی در هر دو زوج مشاهده می شود، می توان اغلب از آنها در خصوص نحوه آشنا شدن با یکدیگر، اینکه چه چیز در طرف مقابل موجب جذب آنها به یکدیگر شد و نیز نحوه آغاز روابطشان سؤال کرد.
 
علاوه بر تعهد، امید نیز جنبه ای مهم از فرایند بخشش محسوب می شود. اگر چه پژوهش های تجربی اندکی در خصوص ارتباط بین بخشش و امید انجام شده است، اما تجربه بالینی ما حاکی از وجود پیوندی عمیق بین این دو است (ورتینگتون و وید، ۱۹۹۹). حس امید به آینده در یک زوج اغلب با اهداف رابطه ای مشترک گره خورده است. هرچند در این قبیل زوج ها هدف اصلی رابطة زناشویی مبنی بر داشتن یک ازدواج خوب و پر از شادمانی به شدت به خطر افتاده است، اما اغلب رویاهای مشترک و اهداف دیگری نیز دارند که آنها را به یکدیگر پیوند می دهد (مثلا بزرگ کردن بچه هایی سالم و با هم لذت بردن از دوران بازنشستگی).
 
درمانگر باید به زوج در جستجو و یافتن اهداف مشترک خود به عنوان ابزاری برای افزایش میزان امید و تعهد آنها استفاده نماید. همچنین، باید هدف از یک ازدواج خوب که بر خیانت غلبه نموده است و از گذشته قوی تر و مستحکم تر شده است را نیز با زوج در میان گذاشت. تصور این رابطه زناشویی تازه در بیشتر مواقع موجب افزایش امید می شود که می تواند با افزایش میزان ما بودن و تمایل به عذرخواهی و بخشش همراه باشد. ضمنا در مواقع مقتضی، می توان اخبار سایر زوج های موفق را با آنها به اشتراک گذاشت.
 

نویسنده: پاول ر. پلوسو

 
منبع: کتاب «پیمان شکنی» (مداخلات درمانی برای بحران های زناشویی)